Zdrowie, odporność Kwasy Omega

Kwasy omega-3 – zwłaszcza DHA (dokozaheksaenowy) i EPA (eikozapentaenowy) – to są dwa długołańcuchowe kwasy tłuszczowe należące do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Spełniają one w organizmie wiele ważnych ról, a najważniejszą jest to, że tworzą podstawy naszego mózgu, który do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje tłuszczów. Kwasy omega-3, przede wszystkim DHA, stanowią 60 proc. tłuszczów niezbędnych mózgowi.

Kwasy omega-3 są również niezbędne do budowy błon komórkowych. Odpowiadają również za prawidłową funkcję siatkówki oka. Właśnie te dwa kwasy stanowią jej bazę tłuszczową. Odpowiednia ilość kwasów omega-3 jest też niezbędna w procesach spermatogenezy. Są one potrzebne, by plemniki zachowały swą ruchliwość.



Jeśli dostarczymy organizmowi tylko śladowych ilości omega-3, to te enzymy będą jak gdyby anektowane przez kwasy omega-6. W diecie powinna być więc zachowana równowaga pomiędzy kwasami omega-6 a omega-3. Idealnie, by był to stosunek 1:1, ale to mało możliwe, dlatego przyjmuje się, że dobry byłby już stosunek 5:1. Niestety, we współczesnej diecie te proporcje wynoszą 20:1.

Kwas DHA jest składnikiem siatkówki oka. Jego niedobór u najmłodszych grozi retinopatią wcześniaków. Z kolei dzieci, które nie jedzą ryb, są podatniejsze na wady wzroku i gorzej widzą. Natomiast niedobór kwasu DHA i innych z grupy omega-3 w starszym wieku może przyczynić się do zwyrodnienia plamki żółtej (centralnej części siatkówki), która może skutkować utratą wzroku. Potwierdzają to wyniki badań amerykańskich naukowców, które zostały opublikowane w piśmie "Archives of Ophthalmology". Doktor William G. Christen z Brigham and Women's Hospital w Bostonie wraz z zespołem poddał kilkuletniemu badaniu grupę kobiet, u których nie zdiagnozowano jeszcze AMD. Okazało się, że panie, które spożywały najwięcej kwasów omega-3, miały o 38 proc. niższe ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej (w porównaniu z grupą kobiet, które spożywały najmniej kwasów omega-3). Wyniki dotyczyły zarówno kwasu DHA, jak i EPA. Z kolei spożywanie jednej porcji ryby w ciągu tygodnia - w porównaniu ze spożywaniem jednej porcji ryby na miesiąc - odznaczało się 42 proc. mniejszym ryzykiem rozwoju zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem pacjenta. Podsumowując: regularne spożywanie kwasów DHA i EPA znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia AMD.

Kwas DHA może uchronić przed demencją

Kwas DHA  poprawia ukrwienie mózgu i usprawnia przepływ bodźców nerwowych między substancją szarą i białą. To m.in. od niego zależy sprawność myślenia, rozumienia i zapamiętywania. Niestety, jego poziom w mózgu maleje wraz z wiekiem. W związku z tym trzeba uzupełniać jego niedobory, by zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń funkcji poznawczych w późniejszym wieku. Udowodniono, że osoby starsze, które jedzą dużo ryb, rzadziej zapadają na chorobę Alzheimera i inne postacie otępienia. Potwierdzają to m.in. wyniki badań naukowców z University of South Dakota w Sioux Falls. Przekonują oni, że kwasy omega-3 (w tym DHA) spowalniają tempo utraty tkanki mózgowej w trakcie procesu starzenia, a tym samym mogą uchronić przed demencją.

Kwas DHA na depresję, stany lękowe i schizofrenię

Kwas DHA, jako składnik strukturalny układu nerwowego, odgrywa znaczącą rolę w jego funkcjonowaniu. Jego niedobór może wiązać się zaburzeniami stabilności błony komórkowej w neuronach oraz przekaźnictwa serotoniny, norepinefryny i dopaminy, co z kolei ma istotne znaczenie w powstawaniu zaburzeń poznawczych i zaburzeń nastroju występujących m.in. w depresji. Tę tezę potwierdzają badania naukowców, z których wynika, że u pacjentów cierpiących na depresję często występuje niedobór DHA w mózgu, a zwłaszcza w kluczowym pod tym względem rejonie, czyli korze czołowej. Przekonują także, że uzupełnienie niedoborów kwasu DHA (oraz innych z grupy omega-3 i omega-6) wspomaga leczenie zaburzeń psychicznych i chorób układu nerwowego, w tym depresji i schizofrenii. Wyniki nie są jednak jednoznaczne i konieczne są kolejne badania, aby ustalić rzeczywistą rolę poszczególnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w leczeniu i zapobieganiu tych schorzeń.